 |
 |
Osteoporoz ( KEMiK ERiMESi ) nedir? Osteoporoz, kemiğin azalması ve yapısının değişmesiyle kolay kırılabilir hale gelmesidir. Osteoporoz yeni keşfedilmiş bir hastalık mıdır? Yaşlı nüfusun artışıyla, geçmişte dikkat çekmeyen bu hastalık, kırıklara neden olarak bireylerin hayat kalitesini de etkilediğinden, giderek dikkat çekmiş, önem kazanmıştır. Osteoporoz nasıl oluyor? Kemik devamlı olarak yapılan ve yıkılan, kendini yenileyen bir organdır. Gençlerde kemik yapımı, yıkımına eşittir. Yaş ilerledikçe giderek yıkım, yapımdan daha fazla olur ve kemik kitlesi azalır. Kadınlarda estrojen denilen hormon kemiklerin yıkımını önlemektedir. Adet kesimiyle (menopoz), bu hormon azaldığından kemik yıkımı artar. Çocuk ve genç erişkin, yeterli kalsiyum almıyor, güneş ışınlarına yeteri kadar maruz kalmıyorsa, kemik kitlesi azdır. Menopoz sonrası da kolaylıkla kaybediIir. Osteoporoz için kalıtsal bir yatkınlık da vardır. Menopozun hangi devresi osteoporoz için önemlidir? Kemik kaybı, menopozun ilk 5 yılında en fazladır. Sonraki yıllarda azalarak devam eder. Cerrahi veya doğal menopozda, osteoporoz gelişme riski farklı mıdır? Ameliyatla yumurtalıkları alınan ve hormon tedavisi almayan genç kadınlarda ve menopoza erken giren kadınlarda osteoporoz riski yüksektir. Osteoporozun bana zararı ne olabilir?  Kemik erimesi kemikleri kolay kırılabilir yapar, kalçanın veya omurların kolaylıkla kırılmasına, boyun kısalmasına, kamburlaşmaya, sırt ağrılarına, göğüs kafesinin şekil değişikliğine ve hacminin azalmasına neden olur. Küçülmüş göğüs kafesi kalp ve akciğerin normal çalışmasını engeller. Kalça kırıkları ameliyat gerektirir, ameliyat sonrası kemiğin kaynaması da zordur. Kaynamayan kemikler, hastanın yürüyememesine, başkalarına bağımlı olmasına ve hareketsizliğe neden olarak kemiğin daha da erimesine neden olur.Osteoporozum var mı? Nasıl anlayabilirim? Kemik kitlesi, 5-8 dakika gibi kısa bir sürede ölçülebilir. Ölçüm, ağrı veya herhangi bir rahatsızlığa neden olmaz, ölçümün gerekli olup olmadığını doktorunuza danışınız. Osteoporozu kolaylaştıran faktörler nelerdir? Kalsiyum eksikliği, D vitamini eksikliği, Sigara içilmesi, Fazla alkol alınması fazla alkol, kemik yapan hücrelere zararlıdır. Bazı hastalıklar, Hareketsiz yaşantı kemik erimesini artırır. Osteoporoz kadınlarda erkeklere, ince yapılılarda şişmanlara ve kısa boylularda uzunlara göre daha çok görülür. Sigara ile osteoporozun ilişkisi nedir? Sigara kemik yapan hücrelere toksiktir, kemik erimesi yapar. Sigara miktarı ve kullanım süresi ile kemik kitlesi kaybı orantılıdır. Sigara içen kadınlarda menopoz da daha erken olur. Osteoporoz ve Egzersiz Fiziksel aktivite, kemik kitlesini artırır. Hareketsiz veya yatağa bağımlılarda kas kitlesiyle birlikte kemik kitlesi de azalır. Gıdalarda Kalsiyum var mıdır? Yoksa ilac olarak mı alınmalıdır? Süt ve sütten yapılmış gıda maddelerinin kalsiyum içeriği yüksektir. Her gün belirli miktarlarda, çocukluktan itibaren tüketilmelidir. Yaşlılar, iyi beslenemediğinden kalsiyum, ilaç olarak günde 1-1 .5 gr. olarak alınmalıdır. D vitamininin osteoporozda önemi nedir? Kalsiyumun barsaktan emilebilmesi için, D vitamini gereklidir. Derimizde mevcut inaktif D vitamini, güneş ışınları ile aktif hale geçer. Güneşe yeterli maruz kalmamışlarda, D vitamini eksikliği olur, kalsiyum barsaktan emilemez. Güneş ışığının az olduğu ülkelerde süt, D vitamini ilave edilerek satılmaktadır. Bazı ülkelerde (Suudi Arabistan ve İran gibi) geleneksel olarak vücudun her tarafının giysi ile kapatılması, kadınları da D vitamini eksikliği yaratarak osteoporozun kadınlarda çok erken yaşlarda görülmesine neden olmaktadır. Yaşlıların evden fazla çıkmamaları sonucu, güneşe maruz kalamamaları, osteoporozu daha da kolaylaştırır. Osteoporoz sadece kadınlarda mı olur? Osteoporoz erkeklerde de görülür. Erkeklik hormonu kemikleri erimeye karşı korumasına karşın, 60 yaşına ulaşmamış erkeklerin % 10' unda da osteoporoz vardır. 65 yaş sonrasında ise risk kadınlardaki kadardır. Risk faktörleri olanlar, yaygın kemik ağrıları olduğunda osteoporoz olup olmadığının anlaşılması için doktorlarına başvurmalıdır. Osteoporoz tanısı konanlarda tedavi ile kemikler normale dönebilir mi? Osteoporotik kemikler, genellikle mevcut tedavilerle tam normale dönemeyebilir. Fakat kaçınılmaz olan kemik kaybı, tedavi ile durdurulabilir, hatta bazen bir miktar kemik kazanılır. Osteoporozlu hastalarda kırıklar en sık nerede olur ? Osteoporozdan en fazla etkilenen kemikler omurga, kalça ve el bilek kemikleridir, kırıklar en sık bu kemiklerde olur. Osteoporozlu hastaların düşme, çarpma gibi bir neden olmadan da kırıkları olabilir mi? Nadiren belirgin neden olmaksızın veya şiddetli olmayan duşme ve çarpmalarla osteoporotik kemikler kırılabilir. İlerde osteoporotik olmamak için ne yapmalıyım?
Menopoza girmek üzere veya menopozda olanlar nasıl tedavi otmalıdır? Menopoza girildiğinde doktorunuzla hormon tedavisinin sizin için uygun olup olmadığını tartışın. Bugün için hormon tedavisindeki yaklaşımla, rahim kanseri olma olasılığını ortadan kaldırmıştır. Fakat meme kanseri yapma oranı düşük de olsa vardır. Hormon tedavisi kalp hastalığından ve erken bunamadan kadını korur. Meme kanseri olma korkusu ile hormon almama sonucu oluşacak sağlık sorunları çok fazladır. Çünkü hormon tedavisi olmayan kadınların enfarktüsten ölme riskleri, meme kanserinden ölme riskinden daha yüksektir. Osteoporoz tedavisinde amaç nedir? Osteoporoz tedavisinde amaç mevcut kemik kitlesinin korunması ve / veya artırılmasıdır.
"Yıllar sonra da aynı mutluluğu korumak için" |
|
 |